Artykuł autora: Paweł Sendrowski
Od dnia 24 października 2008 roku obowiązują znowelizowane przepisy ustawy z dnia 24 stycznia 2004 roku prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r., Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.), zwanej dalej w treści niniejszej publikacji ustawą. Część zmian podyktowana była koniecznością dostosowania polskiego ustawodawstwa w zakresie zamówień publicznych do wymagań prawa wspólnotowego.
Do ustawy dodano m.in. art. 6a, zgodnie z którym w przypadku zamówień udzielanych w częściach, do udzielania zamówienia na daną część zamawiający może stosować przepisy właściwe dla wartości tej części zamówienia, jeżeli jej wartość jest mniejsza niż wyrażona w złotych równowartość kwoty 80.000 euro dla dostaw lub usług oraz 1.000.000 euro dla robót budowlanych, pod warunkiem że łączna wartość tych części wynosi nie więcej niż 20 % wartości zamówienia.
Przepis ten implementuje do polskiego porządku prawnego regulacje z dyrektyw unijnych dotyczących zamówień publicznych – mianowicie art. 9 ust. 5 dyrektywy 2004/18/WE oraz art. 17 ust. 6 dyrektywy 2004/17/WE.
Wprowadzony do ustawy art. 6a należy rozpatrywać łącznie z art. 32 ustawy. Zamawiający przed udzieleniem zamówienia obowiązany jest ustalić jego wartość. Zgodnie z dyspozycją z art. 32 ustawy podstawą ustalenia wartości zamówienia jest całkowite szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy, bez podatku od towarów i usług, ustalone przez zamawiającego z należytą starannością. Zatem zamawiający ustala wartość zamówienia dla całego jego zakresu. Ponadto, zamawiający nie może w celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy dzielić zamówienia na części lub zaniżać jego wartość. Powyższe nie oznacza, że jeżeli z przyczyn o charakterze technicznym, gospodarczym lub organizacyjnym podział zamówienia jest celowy i nie zmierza do uniknięcia stosowania przepisów ustawy, zamawiający nie będzie mógł zamówienia podzielić.
Ustawa daje również zamawiającemu uprawnienie do dopuszczenia składania przez wykonawców ofert częściowych albo udzielania zamówienia w częściach, pod warunkiem jednak że stosować będzie przepisy ustawy właściwe dla łącznej wartości poszczególnych części. Zatem, jeżeli tak obliczona całkowita wartość zamówienia przekroczy wyrażoną w złotych równowartość kwoty 14.000 euro, zamawiający zobligowany będzie do stosowania procedury właściwej dla łącznej kwoty zamówienia.
Omawiany art. 6 a ustawy wprowadza dla zamawiających łagodniejsze, korzystniejsze rozwiązanie. Przepis ten znajdzie swoje praktyczne zastosowanie w szczególności przy udzielaniu przez zamawiających małych zamówień, o stosunkowo niewielkiej wartości. Pozwala on w przypadku zamówienia udzielanego w częściach na zastosowanie wobec danej części zamówienia przepisów właściwych dla jej wartości, oczywiście przy spełnieniu przesłanek określonych w ww. przepisie, tj.:
Niniejsza regulacja może być zastosowana m.in. w następującej sytuacji. Zamawiający zamierza udzielić zamówienia w częściach na dostawy, gdzie łączna wartość wszystkich części zamówienia wyniesie równowartość kwoty 280.000 euro, zatem wartość zamówienia przekracza kwoty określone w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy (tzw. „pełna procedura udzielania zamówień”). Części zamówienia wynoszą odpowiednio: 210.000 euro, 40.000 euro i 30.000 euro. Dla części zamówienia o wartości 210.000 euro zamawiający stosować będzie bardziej restrykcyjne przepisy, natomiast dla części zamówienia o wartości 40.000 euro albo 30.000 euro przepisy „o łagodniejszej procedurze”. Biorąc pod uwagę fakt, iż łączna wartość tych części wynosić może nie więcej niż 20 % wartości zamówienia, „łagodniejsze przepisy” możemy zastosować tylko do jednej części zamówienia.
Warto też podkreślić, iż możliwość stosowania przepisów właściwych dla danej części zamówienia jest uprawnieniem zamawiającego, z którego może jednak nie skorzystać.
Sprawą problematyczną jest z kolei udzielanie zamówień, w których określona część nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 14.000 euro oraz 20 % łącznej wartości wszystkich części.
Zgodnie z interpretacją Ryszarda Szostaka, art. 6a ustawy nie upoważnia do wniosku, że drobne zamówienia cząstkowe o wartości poniżej 14.000 euro podlegają wyłączeniu spod reżimu ustawy. Jego dyspozycja ogranicza się bowiem wyraźnie do "stosowania przepisów właściwych dla wartości (...) części zamówienia", nie przewiduje zaś żadnego wyłączenia reżimu (artykuł Zam.Pub.Dor.2008.8.70, Uproszczenia proceduralne w świetle nowelizacji Pzp. Teza nr 2).
Jednakże w opinii autora niniejszej publikacji, ustawodawca w analizowanym przepisie wskazał jedynie, że zamawiający może stosować przepisy właściwe dla wartości danej części zamówienia, natomiast w omawianym przypadku właściwym jest przepis art. 4 pkt. 8 ustawy, który zwalnia zamawiających z obowiązku stosowania ustawy. W związku z powyższym należy uznać, że art. 6a ustawy dotyczy również sytuacji, w której część zamówienia nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 14.000 euro. Nieuzasadnione jest zatem twierdzenie, iż wyłączenie części zamówienia nieprzekraczającej wyrażonej w złotych równowartości kwoty 14.000 euro stanowić może dzielenie zamówienia w celu uniknięcia stosowania ustawy. Zastosowanie art. 6a ustawy, w przypadku gdy część zamówienia nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 14.000 euro, ma tylko ten skutek, że co do części zamówienia nie obowiązują wymogi wynikające z ustawy, natomiast co do pozostałej części zamawiający zobligowany będzie do stosowania jej przepisów.
Podobne stanowisko zostało przedstawione w publikacji „Prawo zamówień publicznych po nowelizacji z dnia 4 września 2008 roku”, pod redakcją Jacka Sadowego Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, jak również w Komentarzu do Prawa zamówień publicznych, autorstwa Jerzego Pieróg (Prawo zamówień publicznych, Komentarz, wyd. 9, wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2009).
Powyższe potwierdza również uzasadnienie wprowadzenia zmian w ustawie (poza koniecznością dostosowania jej przepisów do dyrektyw unijnych). Celem ustawodawcy przy nowelizacji ustawy było przede wszystkim odformalizowanie i uelastycznienie postępowań, co w konsekwencji ma być korzystne zarówno dla zamawiających, jak i wykonawców.
Autor: Paweł Sendrowski